Od czego zależy wysokość raty kredytu?

Jeśli jesteś osobą spłacającą kredyt hipoteczny, z pewnością w każdym miesiącu oddajesz do banku niemałą kwotę w postaci rat. A czy wiesz, od czego zależy ich wysokość?

Oczywiście największy wpływ na wysokość rat kredytu ma wysokość pożyczonej kwoty i oprocentowania zastosowanego w umowie. To z kolei najczęściej jest zmienne, uzależnione od marży oraz od aktualizowanej co kilka miesięcy stawki WIBOR. Sama rata składa się jednak z części kapitałowej oraz z części odsetkowej, które różnią się proporcjami, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z ratami równymi, czy z malejącymi.

Rodzaj rat ma znaczenie

Zanim dokładniej przyjrzymy się, czym różnią się raty równe od malejących, warto podkreślić, że wybór rodzaju rat to kluczowa decyzja w zaciąganiu kredytu. Ta decyzja wpłynie zarówno na nasze osobiste finanse, jak i na koszt kredytu. Wiele osób wybiera raty równe, bo są w miarę przewidywalne (poza zmianami spowodowanymi zmianami wysokości WIBOR-u) i nie wymagają zwiększenia nakładów finansowych na raty w początkowym okresie spłaty, jak ma to miejsce w przypadku rat malejących. Te ostatnie wymuszają jednak posiadanie wyższej zdolności kredytowej. Raty równe to z kolei więcej odsetek spłaconych na rzecz banku. Jak widać, rodzaj rat ma znaczenie.

Raty malejące a równe

W przypadku rat malejących kwota kredytu jest dzielona przez liczbę miesięcy okresu spłaty i tak powstaje część kapitałowa, która jest równo podzielona we wszystkich ratach. Od pozostałego do spłaty kapitału naliczana jest część odsetkowa. W miarę, jak coraz mniejszy kapitał pozostaje do spłacenia, zmniejszają się również odsetki. W początkowym okresie raty te są dość wysokie, dlatego nie wszyscy kredytobiorcy mogą sobie pozwolić na ich wybór.

Raty równe to prawdziwa gimnastyka matematyczna. Wysokości części kapitałowej i odsetkowej są tak ustalane, żeby w każdym miesiącu kwota raty była stała. W tym przypadku w początkowym okresie dużą część raty równej stanowią odsetki, dopiero z czasem część kapitałowa wzrasta, a część odsetkowa spada.

Co się bardziej opłaca?

To, ile można zaoszczędzić, wybierając raty malejące zamiast równych, najłatwiej pokazać na konkretnym przykładzie. Jeśli zdecydujemy się na kredyt mieszkaniowy w wysokości 300 tys. na 30 lat z oprocentowaniem np. 5% w skali roku (dla uproszczenia przyjmujemy, że jest stałe), rata równa wyniesie ok. 1610,46 zł, natomiast pierwsza rata malejąca – 2083,33 zł, a ostatnia – 1460,07. W końcowym rozrachunku okazuje się, że w przypadku rat malejących zapłacimy 225 625 zł, a w ratach równych aż 279 767,35 zł! Różnica wcale nie jest mała...