Polacy oceniają gorzej swoją sytuację finansową niż w 2010 roku
Ponad połowa Polaków o średnich i niskich dochodach deklaruje, że ogólna sytuacja finansowa w ich gospodarstwach domowych pogorszyła się w porównaniu do roku 2010 – wynika z badań MillwardBrown SMG/KRC wykonanych dla Akademii Rodzinnych Finansów, programu edukacji finansowej Providenta . 65% Polaków przyznaje, że w ich gospodarstwie domowym nie ma żadnych oszczędności. Połowie osób mających oszczędności (52%) starczyłyby one jedynie na nie więcej niż 2-3 miesiące, aby żyć na dotychczasowym poziomie.
Sprawdź teraz najlepsze konta oszczędnościowe w naszej porównywarce!
Gorsza sytuacja finansowa niż rok temu…
Ponad połowa Polaków (55%) gorzej ocenia sytuację finansową swojego gospodarstwa domowego w porównaniu do ubiegłego roku.
Wśród kobiet, które są głównie odpowiedzialne za domowy budżet, odsetek oceniających gorzej sytuację finansową gospodarstwa domowego wzrósł do 58%. To o ponad 10% więcej niż w latach poprzednich, (46% w 2009 roku i 42% w 2010 roku). Odsetek kobiet oceniających sytuację jako lepszą utrzymał się na poziomie z poprzednich lat (6%).
Jak ocenia Pan/Pani sytuację finansową swojego gospodarstwa domowego w porównaniu z 2010 rokiem?
…a Polacy coraz częściej muszą sobie odmawiać
Na codzienne potrzeby pieniędzy wystarcza 57% Polaków, nie stać ich jednak na większe wydatki. Aż 30% osób musi sobie odmawiać wielu rzeczy, aby starczyło im pieniędzy na życie. Zaoszczędzić może jedynie 7%, a 4% osób pieniędzy nie starcza nawet na najpilniejsze potrzeby. Wzrosła też liczba Polek, które muszę sobie odmawiać wielu rzeczy, aby pieniędzy starczyło na życie (z 23% w 2010 roku do 33% w 2011).
… i ponosić nieprzewidziane wydatki
Niemal połowa Polaków deklaruje, że w ciągu ostatniego roku poniosła nieprzewidziane wydatki. Najczęściej dotyczyły one zdrowia (30%) czy remontu mieszkania (26%). Konieczność zakupu sprzętu RTV/AGD oraz naprawy samochodu wskazało po 17% osób. W większości przypadków (62%) te wydatki nie były jednak większe niż 2000 złotych, a jedynie 13% Polaków poniosło koszty powyżej 4000 złotych.
Nie potrafimy oszczędzać
65% Polaków przyznaje, że w ich gospodarstwie domowym nie ma żadnych oszczędności. Jedynie 22% osób posiadających oszczędności deklaruje posiadanie kwoty powyżej 4000 złotych. Połowie osób mających oszczędności (52%) nie starczyłyby one na więcej niż trzy miesiące, aby żyć na dotychczasowym poziomie. Na więcej niż trzy miesiące starczyłoby pieniędzy co piątemu respondentowi. 29% Polaków ma problemy z udzieleniem odpowiedzi na to pytanie.
Pieniądze w 2011 roku udało się odłożyć jedynie blisko co dziesiątemu Polakowi (13%). W ponad 1/3 przypadków (39%) ta kwota nie przekroczyła 1000 złotych. Osoby posiadające oszczędności odkładają je głównie z pieniędzy pozostałych na koniec miesiąca – tak deklaruje 35% badanych. 20% odkłada stałą kwotę na początku miesiąca, a 19% oszczędza małe kwoty w ciągu miesiąca.
Czy w Pani/Pana gospodarstwie domowym są zgromadzone jakiekolwiek oszczędności?
Jak sobie z tym radzimy?
W trosce o sytuację finansową swoich gospodarstw domowych Polacy najczęściej deklarują rezygnację z większych zakupów (40%) lub ograniczenie bieżących wydatków (np. na żywność, telefony, opłaty za prąd i gaz - 38%). W 2011 roku aż 17% zadeklarowało podjęcie dodatkowej pracy, a na zaciągnięcie pożyczki lub kredytu decyduje się jedynie 6% respondentów.
Zwiększyła się również liczba kobiet, które deklarują rezygnację z większych zakupów - z 32% w 2010 roku do 44% w 2011. Nie jest jednak tak źle jak podczas kryzysu w 2009 roku, kiedy z takich wydatków rezygnowało aż 68% kobiet.
Nadal brakuje jednak systematyczności w planowaniu budżetu domowego
46% Polaków w ogóle nie planuje budżetu domowego z wyprzedzeniem, a 26% robi to niesystematycznie. Osoby, które deklarują, że zawsze planują domowy budżet (29%) robią to najczęściej miesiąc wcześniej – tak odpowiedziało 67% badanych. Z dnia na dzień planuje wydatki w tej grupie 12%, a 16% z tygodniowym wyprzedzeniem.
Wzrosła także liczba tych kobiet, które deklarują, że zawsze planują domowy budżet (z 23% w 2010 roku do 34% obecnie).
„Pogarszająca się kondycja finansowa już teraz wpływa na nasze plany na rok 2012. Ponad dwukrotnie więcej (16%) kobiet niż mężczyzn (8%) planuje w 2012 roku lepiej zarządzać budżetem domowym. Dlatego podczas bezpłatnych, interaktywnych warsztatów w całej Polsce pokazujemy, jak najefektywniej zarządzać domowymi finansami. Podczas pięciu edycji Akademii Rodzinnych Finansów przeszkoliliśmy już niemal 2500 osób na 61 warsztatach” – mówi Agnieszka Krajnik, ekspertka Akademii Rodzinnych Finansów.
Niemal połowa respondentów deklaruje, że w ich gospodarstwach zdarza się, że wydawane są większe kwoty w sposób spontaniczny bez uprzedniego planowania. Ma to miejsce w ponad 60% przypadków, ale jest to nie częściej niż raz na pół roku.
Czy w Pani/Pana gospodarstwie domowym planuje się z wyprzedzeniem domowy budżet, tzn. wielkość dochodów i planowanych wydatków?
Potrzeba większej edukacji dzieci na temat finansów
Pomimo że aż 45% Polaków widzi potrzebę edukacji społeczeństwa w kwestii zarządzania budżetem domowym, to 39% w cale nie poszukuje takiej wiedzy, a 45 % wykorzystuje jedynie swoje własne doświadczenie w zarządzaniu budżetem. Niektórzy korzystają także z porad rodziny i znajomych (15%). Jedynie 4% osób szuka informacji na ten temat w Internecie, książkach i poradnikach lub na specjalistycznych szkoleniach.
35% rodziców w ogóle nie rozmawia ze swoimi dziećmi na temat finansów, a połowa z tych, którzy prowadzą takie rozmowy, robi to rzadziej niż raz w miesiącu lub sporadycznie. Wśród samych kobiet obniżyła się częstość rozmawiania z dziećmi o finansach w porównaniu z zeszłym rokiem – 31% kobiet nie rozmawia na ten temat, w porównaniu z 23% w 2010 roku.
„Spadek liczby rozmów z dziećmi na temat finansów może być spowodowany pogarszającą się sytuacją finansową gospodarstw i koniecznością odmawiania sobie wydatków innych niż te, które ponosimy na co dzień. Dlatego powinniśmy zwracać większą uwagę na edukację finansową naszych dzieci” - dodaje Agnieszka Krajnik.
Badanie zostało przeprowadzone metodą wywiadów CAPI (w domach respondentów) na reprezentatywnej grupie Polaków w wieku ponad 18 lat i o dochodach gospodarstwa domowego do 3500 zł netto.
Sprawdź teraz najlepsze konta oszczędnościowe w naszej porównywarce!